Fusies en overnames in de logistieke sector

Nederland kenmerkt zich door een sterke maar versnipperde logistieke sector. Mede als gevolg van verschillende ontwikkelingen in de markt, zoals de toenemende regeldruk, algehele onzekerheid, opvolgingsproblematiek, behoefte aan schaalvergroting en sterk stijgende kosten verwachten wij een aanhoudend hoog volume aan bedrijfsverkopen in de transport en logistiek sector.

Eind 2022 stonden er ruim 73.000 logistieke bedrijven in de Kamer van Koophandel geregistreerd. Naar verwachting komt de teller in de dealdatabase van het CBS in 2022 uit op een record 240 fusies en overnames in de transport en logistiek markt, een overtreffing van 20% ten opzichte van het voorgaande recordjaar 2021.

Bron: CBS, Totaal jaarlijkse transacties sectoren: Goederenvervoer per spoor, over de weg en door de lucht, Zee- en kustvaart (vrachtvaart); Binnenvaart (vracht- en sleepvaart); Opslag en Dienstverlening voor vervoer. *2022 Betreft voorlopig cijfers. 

Waarom verwachten wij veel fusies en overnames in de logistieke sector?

Verstoringen van logistieke ketens zijn aan de orde van de dag. De logistieke sector heeft de afgelopen periode te maken gehad met een flink aantal uitdagingen. De meest in het oog springende zijn de gevolgen van de coronacrisis, sterke kostenstijging als gevolg van de hoge dieselprijzen, loonkostenstijging en het personeels- en materieeltekort. Daarnaast is de regeldruk in de sector hoog, vooral voor de internationaal opererende bedrijven. Wij verwachten dat voor een groot aantal partijen het een logische keuze zal zijn om zich door middel van verkoop bij een grotere partij aan te sluiten. Daarnaast achten wij het zeer waarschijnlijk dat de grotere marktspelers de marktontwikkelingen zullen gebruiken om strategische overnames te doen.

Dit effect zal verder versterkt worden door de eerder genoemde grote hoeveelheid logistieke bedrijven én gezien het feit dat veel eigenaren de gemiddelde pensioensleeftijd bereiken. Met de geprognotiseerde economische tegenwind voor de boeg verwachten wij de nodige transacties in deze markt.

Daarnaast zijn de overnemende partijen door overnames weer in staat tot schaalvergroting, waarmee zij de kosten van een professionelere organisatie (meer overhead) makkelijker dragen. De juiste ondersteuning op gebieden als IT, Finance en Legal is essentieel om succesvol te zijn en te blijven in de logistieke sector.

Bovendien is duurzaamheid binnen de transportindustrie een belangrijk thema. De klimaatambities van het Nederlandse kabinet en de Europese Green Deal om in 2050 een klimaatneutraal continent te zijn hebben grote gevolgen voor de Europese transportindustrie. Duurzaamheidsvraagstukken binnen transportbedrijven gaan onder andere over het verhogen van de efficiëntie van de transportvloot en mogelijke brandstofbesparingen. Als gevolg van de extreme brandstofprijsstijgingen en bij de aanschaf van nieuw materiaal, speelt de overgang naar nieuwe (zero-emissie) technologie om de CO2-uitstoot te reduceren ook een belangrijke rol. Door overnames in de logistieke sector ontstaan doorgaans grotere ondernemingen die hun vloot efficiënter kunnen inzetten (minder lege ritten) en over het kapitaal beschikken om de benodigde investeringen in klimaatzuinigere transportmiddelen zoals elektrische vrachtwagens te kunnen dragen. 

Wat zijn belangrijke kopers van logistieke bedrijven?

Afhankelijk van het bedrijf zien wij drie type kopers met ieder unieke wensen en uitdagingen:

1. Lokale kopers:

In het bijzonder concurrenten die hun marktaandeel willen vergroten middels overnames. Zij stellen minder eisen aan het lokale management, maar betalen doorgaans minder. Vertrouwelijkheid van concurrentiegevoelige informatie is een belangrijk aandachtspunt tijdens het proces.

2. Internationale kopers

Nederland is een belangrijke logistieke hub waar internationale spelers een vestiging willen hebben. Internationale kopers zijn kritischer ten aanzien van de organisatie en het lokale managementteam.

3. Investeringsmaatschappijen

Bij ongeveer een derde van de transacties is een Private Equity partij betrokken. Voor deze partijen worden ondernemingen bij een minimale omvang (doorgaans 2.0miljoen euro EBITDA) aantrekkelijk.

Wat zijn belangrijke drijfveren voor kopers in de logistieke sector?

1.       Geografische dekking

Het verbreden van de geografische dekking en het uitbreiden van het klantenbestand om ritten efficiënter in te zetten en klanten beter te kunnen bedienen. 

2.       Schaalvergroting en professionalisering

Grotere organisaties hebben meer mogelijkheden om de organisatie professioneler in te richten en om te investeren in ondersteuning op gebieden zoals IT, Finance en Legal. Investeringen in de transportindustrie zijn doorgaans hoog, denk hierbij aan IT-investeringen in Transport Management Systemen,Forwarding Management Systemen en de eventuele koppelingen van deze systemen met Management Warehousing Systemen. 

3.       Personeel

Zoals bekend is er binnen Europa (en dus ook in Nederland) een groot personeelstekort. Binnen de transportindustrie vertaalt zich dit in een groeiend tekort aan Europese chauffeurs. Overnames zijn een goede manier om grotere hoeveelheden personeel te werven. 

4.       Transportmiddelen

De levertijd voor trucks is momenteel erg lang. Een partij met een jonge, goed onderhouden vloot is dan ook extra aantrekkelijk voor kopers. 

Wat zijn opvallende transacties geweest in de logistieke sector? 

Van Straalen de Vries Groep nam per 1 januari 2022 de transportactiviteiten van de Jan Snel Groep uit Montfoort over. De directeuren van beide partijen kwamen tot de conclusie dat de bedrijven samen beter in staat zijn om de onzekerheden in de markt, zoals de krappe arbeidsmarkt en de verduurzamingsdrang, het hoofd te kunnen bieden. 

Een partij die zeer actief is binnen de Nederlandse overnamemarkt, is de logistieke investeerder Lineage Logistics (Amerikaanse investeerder). Het bedrijf hanteert een buy-and-build strategie en het kondigde in 2022 al meerdere Nederlandse acquisities aan. Zo publiceerde Lineage Logistics in januari 2022 drie overnames tegelijkertijd: Van Tuyl Logistics, H&S Coldstores en Frigocare Rotterdam. 

Het Crown M&A-team, toentertijd nog onderdeel van Grant Thornton, heeft recent de overname van Transport Rien Boom door het Deense Ancotrans begeleid. Voor Ancotrans betekende dit de eerste overname in Nederland en hiermee een belangrijke schaalvergroting op de Nederlandse markt voor containertransport. 

Wat wordt er betaald voor logistieke bedrijven?

Bij fusies en overnames wordt er doorgaans naar de EBITDA multiple gekeken. Binnen Nederland ligt de EBITDA multiple doorgaans lager rond de 3.5- tot 6 keer EBITDA. Waarbij de omvang van de onderneming en een sterke concurrentie-positie de prijs kunnen opdrijven.

Voor de logistieke sector kleeft een groot nadeel aan het hanteren van een EBITDA multiple. Bedrijven met veel materieel op de balans (zoals logistieke bedrijven met transportmiddelen) vragen ook veel investeringen. Deze worden niet meegenomen in de EBITDA, daarom is de EBITDA multiple voor de logistieke sector ook laag in vergelijking met andere sectoren. Daarnaast is de EBITDA multiple niet goed vergelijkbaar tussen bedrijven die de trucks in eigendom of operationele, danwel financiële lease hebben. Het is daarom relevant om bij logistieke bedrijven ook te kijken naar andere kengetallen, zoals de marktwaarde van het materieel, omzet en EBIT multiples en de verwachte kasstromen. 

Concluderend is de Nederlandse transport en logistiek overnamemarkt een versplinterde markt. Wij verwachten komende periode veel kansen voor fusies en overnames. Voor (inter)nationale kopers liggen er kansen om te consolideren. Door onzekerheid en druk om te professionaliseren zal het voor veel andere partijen aantrekkelijk zijn om te verkopen.